Seboreik Dermatit

Seboreik Dermatit Nedir?

Seboreik dermatit günümüzde birçok kişide rastlayabileceğimiz bir deri hastalığıdır. Halk arasında egzama olarak da bilinir ve sebebi genel olarak stres olarak bilinir. Gözle görülen belirtilere sahip olduğu için bu probleme sahip bireylerde sosyal yaşamda kendilerini kötü hissederler ve psikolojik sorunlara da yol açabilir. Seboreik dermatit özellikle kafa derisini etkiler. Pul pul görünümde lekelere, ciltte kızarmaya ve inatçı sürekli devam eden ve kötü bir görüntüye sebep olan kepeklere neden olur. Seboreik dermatit kafa derisinin yanı sıra ayrıca vücudun daha yağlı kısımları olarak da bilinen burun kenarları, göğüs, göz kapakları, kaşlar, kulaklar ve yüz gibi bölgelerini de etkileyebilir.

Seboreik dermatit vakalarının bir kısmında durum herhangi bir tedavi gerektirmeksizin kaybolabilir. Çoğunlukla çevresel faktörler etkili vakalarda bu durum gözlenir. Bazı vakalarda ise belirti ve semptomlar kaybolmadan önce çok sayıda tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Durum daha sonra tekrar edebilir. Seboreik dermatit ayrıca kepek, seboreik egzama ve seboreik sedef hastalığı olarak da bilinmektedir. Seboreik dermatit bütün yaş gruplarında görülme imkânı olan bir çeşit cilt rahatsızlığıdır nitekim bebeklerde bile rastlanabilir. Bebeğin kafa derisinde kabuklu ve pullu lekelere yol açmaktadır.

Seboreik Dermatit Sebepleri Nelerdir?

Seboreik dermatitin tıp tarihinde henüz kesin bir sebebi maalesef bulunamamıştır. Ancak durumu oluşturan faktörün derideki yağ dokusunda bulunan malassezia ismi verilen bir tür mantar ya da bağışıklık sisteminin bir tepkisinden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Seboreik dermatit genellikle genetik olarak kabul edilmektedir. Ailesel bir yatkınlık sonucu ortaya çıktığına dair araştırmalar mevcuttur. Stres, yorgunluk, uykusuzluk, yoğun çalışma temposu, seboreik dermatite yol açabilir. Bununla birlikte şarap ve bira gibi mayalı içecekler de seboreik dermatitin alevlenmesine yol açabilir.

Yapılan araştırmalar sonucunda seboreik dermatit geliştiren bireyleri çeşitli faktörlerin etkilediği düşünülmektedir. Bu faktörler arasında Parkinson hastalığı ve depresyon gibi nörolojik ve psikiyatrik durumlar, organ nakli alıcılarında nakil sürecinde bağışıklık zayıflatıcı ilaçların kullanımı, HIV/AIDS, alkolik pankreatit ve bazı kanser hastalarında görülen zayıflamış bir bağışıklık sistemi, kalp krizi gibi stresli tıbbi durumlardan iyileşme ile çeşitli ilaçların kullanımı bulunur. Oldukça geniş bir sebep spektrumuna sahip olan seboreik dermatit rahatsızlığı, hastanın yaşam öyküsüne bakılarak nedeni tahmin edilebilecek bir hastalıktır. Gerekli tetkikler ve bilgilerle sebebi kolayca anlaşılabilir.

Seboreik Dermatit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Seboreik dermatit tedavisi için öncelikle teşhis için ilk başvurulması gereken nokta elbette ki bir dermatologdur. Dermatoloji doktoru fiziksel bir muayene yapar ve hastanın sağlık öyküsüyle ilgili gerekli bilgileri edindikten sonra bu teşhisi koyar. Bazen teşhis aşamasında doktor, seboreik dermatitle benzerlik gösteren durumları dışlamak için laboratuvarda incelenmek üzere cilt hücrelerini kazıyarak bir biyopsi örneği alabilir. Aynı bölgelerde benzer görünümde ortaya çıkabilen atopik dermatit, sebopsoriazis gibi hastalıkları ayırt etmek zor olduğundan dolayı biyopsi alınarak incelenmesi kesin teşhis konusu için çok önemli bir tetkik olacaktır.

Seboreik dermatit, bulguların olduğu vücut bölgesine göre tedavisi belirlenen bir rahatsızlıktır. Saçlı deride var olan seboreik dermatit için çinko piriton, selenyum sülfit, ketokonazol içeren kepek karşıtı şampuanların düzenli kullanımı ile bulguların tamamen kaybolması sağlanır. Uygulama sırasında şampuan saçlı deride 5-10 dakika arasında bekletildikten sonra durulanmalıdır. Bu sayede daha efektif sonuçlar elde edilir. Kepeklerin kalın yapılı olduğu vakalarda ise salisilik asitli solüsyonlar yardımcı içerik olarak kullanılabilir. Yüz, kulak ve burun civarında seboreik dermatit olan hastalarda mantar mikrobunu azaltmak için mantar karşıtı kremler kullanılır. Bunun yanında kızarıklığın belli olduğu durumlarda ise doktor kontrolünde kortizonlu krem kullanımı fayda eden tedavi yöntemleri arasındadır. Kulak iç kısmı için ise kortizonlu solüsyonlar, kulak damlaları yararlı olur. Vücutta seboreik dermatit yaşayan vakalarda ise gövde, sırt, koltuk altı gibi bölgelerin mantar karşıtı şampuanlarla yıkanması, şampuanın o bölgede 5-10 dakika bekletildikten sonra durulama yapılması iyi sonuçlar verir.

Enflamasyonu kontrol eden ve durumun iyiye gitmesini sağlayan kremler arasında, şampuanlar veya merhemler genel olarak reçeteli satılan hidorkortizon, fluosinolon, klobetasol ve desonid içerikli kafa derisine veya diğer etkilenen bölgeye uygulanabilen kortikosteroidler bulunur. Bu kremler etkili ve de kullanımı kolaydır fakat mutlaka doktor kontrolünde ve tavsiyesiyle kullanımı elzemdir. Bu kremler haftalarca veya aylarca hiç ara verilmeden kullanılırlarsa ciltte incelme ve kırışıklık gibi başka problemlerin de var olmalarına zemin hazırlarlar. Bu durumda ciltte çok başka problemlerin baş göstermesi kaçınılmaz bir son olacaktır.

Kalsinörin inhibitörleri ve pimekrolimus içeren kremler veya losyonlar da seboreik dermatit hastalığının tedavi sürecinde kullanılabilir. Bu ürünler kortikosteroidlerden daha az yan etki gösterme ihtimaline sahiptirler. Ancak yapılan tıbbi araştırmalar sonucu bu maddelerin kanser ile olası bir ilişkisi olduğu konusunda endişelere sahip oldukları için ilk tercih edilecek tedavi yöntemleri arasına girmemektedirler.

Seboreik dermatitten etkilenen bölgeye bireyin gösterdiği semptomların ciddiyetine bağlı olarak doktor yüzde 2 ketokonazol veya yüzde 1 siklopiroks içeren antifungal jeller, kremler veya başka bir ilaçla dönüşümlü şampuanlar önerebilir. Bazen doktor her iki ürünü de reçete olarak yazabilir.

Seboreik dermatit tıbbi bir problem olduğu için geçmesi için yalnızca ilaçlar yardımcı olabilir. Fakat bazı kişisel bakım yöntemleri sayesinde de iyileştiği gözlenmiş bir problemdir. Örneğin saçlarda zeytinyağı ya da uygun mineral yağlar kullanıp kepekleri temizlemek için saçları taramak, fırçalamak ve yıkamak bireye rahatlaması açısından faydası dokunan bir uygulamadır. Hijyen alışkanlıklarına dikkat etmek de durumu rahatlatabilecek bir ipucudur. Yaşam tarzı değişiklikleri ile hafif seyreden seboreik dermatitli vakaların durumu atlatması muhtemel bir ihtimaldir.

Düzenli olarak saç ve cilt temizliği etkili bir adımdır. Kepek oluşumunu engelleyen şampuanlar yardımcı olabilecek ürünlerdir. Birey belirtileri azalana kadar bu şampuanı kullanmalı semptomlar tamamen ortadan kalkınca da tekrar etme tehlikesine karşı üç haftada bir kere bu şampuanı kullanmayı ihmal etmemelidir. Sakal ve bıyığa sahip olan bireyler bu problemi yaşıyorsa onları da şampuanlamaları gerekmektedir. Seboreik dermatit sakal ve bıyık altında daha ağır seyredebilir. Düzenli tıraş, temiz bir yüz ve sakal ile bıyıkları semptomlar geçene kadar şampuanlamak etkili olabilecek bir tedavidir.

Seboreik Dermatit Tekrar Eder Mi?

Seboreik dermatitin kesin ve tam bir tedavisi mevcut değildir. Alevlenme dönemleri adı verilen tekrar etme ve kötüleşme dönemleri tedavi edilebilir ancak sonrasında egzama tekrarlayabilir. Alevlenme döneminde ilaçlar ve medikal kremler kullanılır. Alevlenme dönemi sona erdikten sonra da daha çok bitkisel içeriğe sahip, ilaç içermeyen, idame tedavide kullanılan, tekrarlanmayı engelleyen dermatolojik kremler kullanılabilir. Hastalar bu söz konusu kremleri günde bir veya iki kez kullanarak seboreik dermatitin tekrardan ortaya çıkmasını engelleyebilirler.

Seboreik dermatit tedavisi çoğunlukla atak dönemlerini yatıştırmak üzeredir. Hastalığın tekrarlaması kişinin yeterli önlemleri almaması veya başka bir nedenden dolayı olabilir. Bu yüzden bu hastalığın tedavisinde birden fazla seçenek kullanmak ve en etkili olan yöntemi kişinin kendi bünyesine göre seçmesi gereklidir. Birden fazla faktöre bağlı olarak geliştiği için bu problemi yaşayan bireylerin yaşamlarına oldukça dikkat etmeleri tekrarlanmaması için en önemli husustur.