Solar Lentigo

Solar Lentigo

Solar lentigo, yüz ve el sırtı gibi bölgelerde güneşe maruz kalan yerlerde görülen sarı-kahverengi lekelere verilen isimdir. En önemli ortaya çıkma faktörü genetik olarak yatkınlıktır ancak genel itibariyle açık tenli ve çok uzun süre güneşin zararlı ışınlarına maruz kalmış bireylerde de gözlemlenme oranı oldukça yüksektir. Yuvarlak, oval ya da düzensiz bir şekildeki lekelerle kendisini belli eder. Deride melanosit adı verilen hücrelerden köken alan iyi huylu ortalama 0,3-3cm çapına sahip açık/koyu kahverengi ve deriyle aynı seviyeye sahip olan lekelerdir.

Solar lentigo diğer bir adıyla güneş lekeleri, iyi huylu lekelerdir ve kanser riskine sahip değildirler. Sağlık açısından endişelenilecek bir durum teşkil etmezler. Çoğunlukla tedavi edilme amaçları estetik görünüm açısından iyi bir görüntüye sahip olma isteğidir. Fakat dikkat edilmesi gereken lekeli olan bölgenin güneşten ne kadar hasar aldığıdır. Eğer güneş hasarı çok fazla ise kanserleşme ihtimali vardır bu yüzden uzman bir dermatoloğa danışmak önemlidir.

Halk arasında karaciğer lekesi olarak da bilinen güneş lekeleri güneş gören alanlarda yoğun olarak gözlemlenir. Sıklıkla güneş hasarı kaynaklı aktinik keratozis, aktinik purpura ve solar elastozis gibi diğer cilt hastalıkları ile birlikte görülmektedir. Bu yüzden vücutta solar lentigo varlığından şüphe ediliyor ise bir cildiye uzmanına başvurulmalı ve gerekli tetkiklerle hastalığın var olup olmadığı saptanmalıdır. Gerekli tedaviler ile iyileştirme sağlanmalı, oluşabilecek diğer rahatsızlıklara açık kapı bırakılmamalıdır.

Solar Lentigo Neden Oluşur?

Solar lentigo’nun en önemli sebebi güneştir. Günümüzde güneşin artık iyi etkilerinden ziyade zararlı etkilere sahip olduğunu bilmekteyiz. Çok küçük yaşlardan beri güneşin zararlı ultraviyole radyasyon ışınlarına maruz kalmak solar lentigo oluşumu için önemli bir sebeptir. Bu rahatsızlık 35-40 yaşlarında ortaya çıktığı için halk arasında yaşlılık lekeleri olarak bilinmektedir fakat küçük yaşlardan beri kendisini güneşten korumuş bireylerde görülmediği için doğrudan olarak güneşle ilgilidir gibi bir yorum yapılabilir. Sürekli güneşle temas eden kimselerde çok daha erken yaşlarda da görülebilmektedir. Açık ten ve göz rengine sahip bireylerde de çok daha erken yaşlarda ve daha sık ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Güneş ışınları solar lentigo oluşumu için en büyük sebep olmakla birlikte genetik yatkın olmak da önemli bir faktör olarak görülmektedir. Bireyin ailesinde solar lentigo oluşumu açısından yatkınlık gözlemleniyorsa ailenin bu rahatsızlığa karşı eğilimi vardır ve güneşten çok iyi korunması önemli bir detaydır.

Gençliğinde açık havalarda uzun süre çalışan ve dolayısıyla uzun süre güneşin zararlı ışınlarına maruz kalan çiftçiler, denizciler, inşaat işçileri gibi bireyler solar lentigo oluşumu konusunda diğer bireylere göre daha çok risk altındadırlar. Yaz aylarında kontrolsüz ve aşırı bir şekilde güneş banyoları sonrası gelişen güneş yanıkları iyileşme süreci bittikten sonra bu tür lekeler oluşturarak iyileşirler. Genel itibariyle çevresel faktörlere bağlı olarak gelişen ve ilerleme gösteren solar lentigo, alınacak birkaç önlem ile önüne geçilebilecek bir cilt rahatsızlığı olarak bilinmektedir.

Solar Lentigo Nasıl Teşhis Edilir?

Solar lentigo teşhisinde genellikle uzman bir dermatoloğun klinik muayenesi yeterli olacaktır. Görsel olarak yapılan muayenede solar lentigo kişinin yaşam öyküsüyle ilgili bilgileri de birleştirerek tanı koyabilir. Yine de her ihtimale karşı dermoskopik inceleme ile tanının desteklenmesi kanser riskinin araştırılması gerekmektedir. Bu yüzden lekenin olduğu bölgeden biyopsi ile inceleme yapılır ve bireyde kanser mi yoksa solar lentigo mu olduğu kesin olarak tespit edilir. Bundan sonraki adımda eğer solar lentigo ise tedavi çok daha kolay olmaktadır.

Solar Lentigo Vücudun Hangi Bölgelerinde Görülür?

Solar lentigo vücudun güneşe maruz kalan bölgelerinde görülmeye meyilli bir cilt rahatsızlığıdır. Özellikle yüz bölgesinde görülmesi çok daha yüksek bir ihtimaldir. Bununla birlikte eller, boyun, yanak, alın, çene ve saçlı deride de görülme ihtimaline sahiptir. Yeterli ve iyi bir tetkik ile vücudun hangi bölgelerinde solar lentigo olduğu kolayca anlaşılabilir.

Solar Lentigo Nasıl Tedavi Edilir?

Solar lentigo tedavisinde en çok işe yarayan yöntem lazer tedavisidir. Bazı lazer tedavileri ile solar lentigo tek seansta yok edilme özelliğine sahiptir. Bu lazer yöntemi son derece işlevli ve kolay olmaktadır. Çok daha kalın ve koyu renkli lekelerin açılması için ikinci bir seans gerekebilir. Bunun kararını uzman hekim verecektir. Lazer uygulaması hafif derecede bir ağrı yapabilir. Bu ağrının giderilmesi için ağrı azaltıcı lokal krem uygulaması yapılabilir. Lazer tedavisi solar lentigo lekeleri için işe yaramaktadır fakat tedavinin uzun sürede daha etkili olması için güneş kremi kullanmak en önemli unsurdur. Tekrar eden solar lentigo lekelerinde bir ya da birden fazla lazer tedavisi uygulanabilir. Tekrar lazer tedavisi uygulamanın herhangi bir zararı yoktur. Lazer tedavisi uygulanan bireylerde iz kalma olasılığı çok daha düşüktür. Bu sebeple de lazer tedavisi, diğer tedavilerden süreç ve etki olarak çok daha fazla başarı gösteren bir tedavi yöntemidir. Solar lentigo tedavisinde, Intense pulsed light (IPL), Pulsed dye lazer, Q-switched ruby lazer, Q-switched alexandirite lazer, Q-switched ND:YAG lazer, KTP lazer, Fraksiyonel lazerler, CO2 lazer, Erbium lazer tedavilerinden herhangi bir tanesi seçilip uygulanabilir.

Solar lentigo tedavisinde bir diğer yöntem de leke kremi uygulamaktır. Azelaik asit ve tretinoin içeriğinin solar lentigolu hastalarda uygulanmasının faydaları klinik çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Bu kremler sayesinde hafif olan lekeler üzerinde açılma ve yok olma gözlemlenmiştir. Bu tedaviler çok daha uzun soluklu olabilmektedir. Bu açıdan hemen sonuç isteyen bireylerin lazer yöntemini tercih etmesi çok daha mantıklı olacaktır.

Solar lentigo için diğer bir tedavi yöntemi ise kriyoterapi yani buz tedavisidir. Buz tedavisinde dokuda soğuk hasarı oluşturarak cerrahiye gerek kalmadan ciltteki lezyonların tedavi edilmesi amaçlanır. Uygun fiyatlı fakat etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Solar lentigo tedavisinde oldukça başarılı sonuçların elde edilmesine olanak sağlamaktadır. Kriyoterapinin yan etkisi mevcuttur bu da uygulama yapılan bölgede sonrasında ağrı, şişlik ve sıvı toplanmasıdır. Bu tip yan etkilerin oluşması durumunda ağrı kesici ile hastalar yan etkilerle baş edebilmektedir. İyileşme sonrası solar lentigo olan bölgelerde deri renginin açıldığı gözlemlenir. Böylece solar lentigo tedavi edilir.
Solar lentigo tedavisinde kimyasal peeling uygulamalarının da etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Kimyasal peelingler hasarlı dokular üzerinde kullanıldıkları takdirde o bölgede soyma işlemi gerçekleştirerek alttan sağlıklı ve canlı bir cildin çıkmasını sağlarlar. Dikkatli ve sık olmayan kimyasal peeling uygulamaları sayesinde solar lentigo gözlemlenen cilt dokularında lekelerin açıldığı ve hatta tamamen iyileşme gerçekleştiği gözlemlenmiştir.
Çeşitli tedaviler ile solar lentigo yani güneş lekeleri tedavi edilebilir. En önemli husus tekrar etmemesi ve başka problemlere yol açmaması için düzenli olarak güneş koruyucu kullanmak ve vücutta güneş hasarını en aza indirmek için şapka, gözlük ve koruyucu kıyafetler ile güneşten tam koruma sağlamaktır. Mecbur olmadıkça güneş altında uzun süre durmamak solar lentigo oluşma ihtimalini düşüren faktörlerden bir tanesidir. Bu tip önlemlerle solar lentigo oluşma riski sıfıra indirilebilir.